Czym jest Carsharing? (Historia i opis usługi)

Carsharing jest rozwiązaniem mobilności miejskiej, polegającym na odpłatnym użytkowaniu samochodów w krótkich okresach czasu (z reguły są to wynajmy krótsze niż 1 godzina), w obrębie jednego zespołu miejskiego. Usługa ta od ponad dekady wpisuje się na stałe do miejskiego krajobrazu miast, najbardziej rozwiniętych gospodarczo krajów świata, a od niedawna nieśmiało zaczyna przebijać się do świadomości społecznej w Polsce, czego efektem są już pierwsze, póki co jeszcze niewielkie projekty, które można już spotkać w Krakowie, Lublinie oraz Wrocławiu.

Jak wskazuje wolne tłumaczenie określenia Carsharing, jest to dzielenie się pojazdem. Usługę tą dzieli się na dwa rodzaje:

1.) Carsharing biznesowy, co wcale nie oznacza usługi dedykowanej dla firm. Ten typ rozwiązania jest oferowany i utrzymywany poprzez podmiot biznesowy, oferujący w nieprzerwanym okresie usługę wynajmu na okres począwszy od jednej minuty, dedykowaną dla każdego rodzaju klienta, zarówno indywidualnego jak i korporacyjnego. System ten charakteryzuje zazwyczaj duża sieć pojazdów (najczęściej tej samej marki i modelu) rozproszonych po całym zespole miejskim, gdzie do korzystania z systemu potrzebny jest smartfon z zainstalowaną aplikacją, lub opcjonalnie karta RFID służąca do zdalnego otwierania pojazdów. Wszystkie rozwiązania biznesowe dzielą się natomiast na dwa kolejne rodzaje. Pierwszym są systemy stacjonarne, gdzie klient zobowiązany jest pobrać pojazd z wyznaczonej stacji/punktu, oraz zwrócić go do tej samej, lub innej dopuszczonej przez operatora stacji/punktu.

Drugi system, to „FreeFloating”, gdzie stacja/punkt nie istnieje, gdyż pojazdy pobierane są i zwracane przez klientów w dowolnych miejscach w zakresie oferowania usługi (zazwyczaj jest to zakres tożsamy dla obszaru administracyjnego miasta). W tym systemie klient ograniczony jest jedynie do pozostawienia pojazdu w miejscu do tego wyznaczonym jako parking publiczny.

2.) P2P Carsharing, gdzie udostępniane są prywatne pojazdy w oparciu o platformę zrzeszającą użytkowników korzystających z tej usługi. Genezą powstania tej usługi jest fakt iż posiadacze prywatnych samochodów dostrzegli że samochód nieużywany, stojący pod domem traci na wartości, a więc generuje koszty. W tej sytuacji gdy nie potrzebujemy w danym okresie korzystać ze swojego pojazdu, możemy go odpłatnie udostępnić osobie która samochodu nie posiada a w danym momencie chętnie by z niego skorzystała.

Jednym z głównych założeń Carsharingu jest wygoda i oszczędność oferowana użytkownikowi programu. Dlatego też w większości oferowanych systemów, klient ogranicza się wyłącznie do opłacania czasu użytkowania pojazdu oraz przejechanych kilometrów, choć i tu zdarzają się wyjątki, ponieważ istnieją rozwiązania, gdzie klient obciążany jest wyłącznie za czas korzystania z usługi. Koszta zużytego paliwa, korzystania z parkingów publicznych w miejskiej płatnej strefie parkowania czy ubezpieczenie pojazdu, są za darmo, lub jak kto woli, są wliczone w cenę minuty oraz kilometra.

Historia tej usługi sięga lat 70-tych poprzedniego wieku, gdzie koncepcja udostępniania pojazdów na krótkie terminy w obrębie miasta, testowana była w Montpellier i Amsterdamie.

Z biegiem czasu i rozwoju techniki, projekty Carsharingowe stawały się coraz to większe i bardziej zaawansowane technicznie. Dodatkowo fakt coraz większego zawłaszczania przestrzeni miejskiej przez coraz to większą ilość samochodów, stał się dodatkowym motywatorem ku poszukiwaniom rozwiązań mogących pomóc zatrzymać trend zagęszczania ulic większą ilością pojazdów. Takim właśnie rozwiązaniem okazał się system współdzielonych pojazdów. Jak pokazują najnowsze badania rynku niemieckiego, jeden samochód oferowany w programie Carsharingowym zastępuje do 20 samochodów prywatnych, które stałyby niepotrzebnie na ulicach, gdy ich właściciele nie mają potrzeby z nich korzystać. Kolejnym sprzymierzeńcem projektów Share-mobility okazała się ekologia. Nie dość że odnosząc się do poprzedniego przykładu z jednym autem współdzielonym który zastępuje 20 aut prywatnych, widać jak na dłoni mniej spalin emitowanych do środowiska, to wraz z rozwojem technologii samochodów elektrycznych branża Carsharingowa przyjęła pojazdy elektryczne z otwartymi rękoma. Udział samochodów zasilanych prądem w stosunku do aut spalinowych z każdym rokiem rośnie, tym bardziej że korzyści zarówno z samej idei Carsharingu, jak i opierania jej o pojazdy ekologiczne dostrzegają coraz bardziej władze miejskie, decydując się na coraz to korzystniejsze benefity skierowane dla takich systemów, jak choćby darmowe parkowanie w strefach objętych opłatą, czy wjazd do stref zamkniętych dla pojazdów o zasilaniu tradycyjnym. Z nadejściem ery smartfonów systemy współdzielenia mobilności samochodów zostały zrewolucjonizowane poprzez możliwość rezerwowania, oraz otwierania i zamykania pojazdów zdalnie przez telefon. Fakt ten znacznie przyspieszył proces rozwoju usług i obecnie w samej Europie zachodniej można spotkać aglomeracje, gdzie konkuruje ze sobą nawet i kilkanaście różnych systemów, opartych zarówno na pojazdach spalinowych jak i coraz częściej bazujących na pojazdach hybrydowych oraz elektrycznych.

W Polsce, jak już wcześniej zostało napisane, jesteśmy dopiero na początku drogi. Niemniej jednak droga wcale nie jest wyboista a produkt nie jest niepewny. Przykłady naszych sąsiadów Niemców, gdzie usługa przyjęła się nadspodziewanie dobrze (Niemcy mogą poszczycić się największą ilością samochodów Carsharingowych na jednego mieszkańca), czy mniej oczywisty przykład kolejnych sąsiadów Litwinów gdzie w samym Wilnie od długiego czasu działają dwie konkurencyjne wobec siebie usługi, pokazują że tego typu usługi muszą się sprawdzić.

Tym bardziej w naszym polskim społeczeństwie, które mimo pewnej dozy konserwatyzmu, jest bardzo otwarte na nowinki techniczne, a do tego umie liczyć, a dla przeciętnego polskiego użytkownika samochodu, który głównie porusza się pojazdem incydentalnie a do tego rzadko wyjeżdża poza granice miasta, korzystanie z pojazdu Carsharingowego w ramach alternatywy dla posiada własnego auta, jest rozwiązaniem bardzo racjonalnym i logicznym. Oczywiście aby Polacy zakochali się w Carsharingu potrzeby jest czas. I przede wszystkim wiedza. Szerzenie wiedzy na temat współdzielonej mobilności było również głównym powodem powstania strony autonaminuty.org